Bệnh đậu mùa khỉ:  Những Điều Chúng Ta Cần Biết

Bệnh đậu mùa khỉ là một căn bệnh nghiêm trọng. Mặc dù nhiều người bị bệnh đậu mùa khỉ sẽ không có các triệu chứng rất nặng, nhưng rất nhiều người trong đợt bùng phát hiện nay gặp phải tình trạng này. Một số (nhưng không phải hầu hết) người mắc bệnh đã phải nhập viện, và những người có các triệu chứng nghiêm trọng hơn báo cáo cảm giác đau dữ dội; mụn nước và vết loét hở trong miệng, trên mặt, mông, hoặc dương vật của họ; và — trong một số trường hợp — chảy máu từ vết loét hoặc vết phồng rộp mà họ có (kể cả vết trên mông). Có biện pháp điều trị cho bất kỳ người nào bị bệnh nặng và phải nhập viện.

Từ các báo cáo trường hợp đã được công khai trong đợt bùng phát hiện nay, chúng ta biết rằng những người bị bệnh đậu mùa khỉ có thể gặp một loạt các triệu chứng với mức độ đau và khó chịu khác nhau. Tùy thuộc vào mức độ lành vết thương mà có thể để lại sẹo.

Đối với vắc-xin đang được sử dụng ở Ontario (được gọi là Imvamune), nghiên cứu đã có cho thấy rằng nó có hiệu quả ít nhất 85% trong việc ngăn ngừa bệnh đậu mùa khỉ. Nó được phép sử dụng ở Canada cho những người từ 18 tuổi trở lên và được tiêm/chích vào cánh tay. Bạn có thể nhận vắc-xin này bất kể thời điểm hoặc liệu bạn đã được chủng ngừa COVID-19 hay chưa.

Theo Cơ quan Y tế Công cộng của Canada (Public Health Agency of Canada), tính an toàn của Imvamune đã được đánh giá trong 20 thử nghiệm lâm sàng đã hoàn thành với khoảng 13,700 liều vắc-xin đã được cung cấp cho 7,414 người.

Vắc-xin có an toàn cho người nhiễm HIV không?

Những người nhiễm HIV được điều trị HIV bị bệnh đậu mùa khỉ ít nghiêm trọng hơn. Những người nhiễm HIV có số lượng CD4 dưới 100, có tải lượng vi-rút cao liên tục hoặc bị suy giảm miễn dịch có thể bị bệnh nặng hơn và nên nói chuyện với chuyên gia chăm sóc sức khỏe của họ trước khi nhận vắc-xin.

Vắc-xin mà bạn sẽ được cung cấp là an toàn và các nghiên cứu bao gồm những người sống chung với HIV. Bạn có thể được hỏi về số lượng CD4 của mình. Dù thế nào, nếu được cung cấp vắc-xin, bạn nên cân nhắc việc chủng ngừa để được bảo vệ và nhận những lợi ích mà vắc-xin mang lại.

Imvamune, loại vắc-xin có ở Canada, đang được cung cấp dưới dạng một mũi tiêm/chích duy nhất bằng kim. Nó được tiêm/chích vào mặt dưới cánh tay của bạn, ngay dưới da. 

Hầu hết mọi người không có phản ứng mạnh với vắc-xin. Các tác dụng phụ thường gặp nhất là cảm thấy đau nhức, một số vết bầm tím nhẹ, một vết sưng nhỏ, sưng tấy hoặc phát ban nhỏ xung quanh vùng tiêm/chích. 

Một số người cảm thấy mệt mỏi, đau đầu hoặc đau cơ, và đôi khi cảm thấy đau bụng. Nếu bạn gặp phải những vấn đề này, chúng thường tự hết trong vòng một tuần. Vết tiêm sẽ không để lại sẹo.

Nếu bạn có phản ứng mạnh hoặc nếu các tác dụng phụ kéo dài hơn một tuần, hãy liên hệ với chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn hoặc đơn vị y tế công cộng địa phương.

Cho đến nay, các báo cáo cho thấy bệnh này chủ yếu lây lan trong một số mạng lưới tình dục giữa quan hệ tình dục giữa nam với năm, nhưng không có mối liên hệ rõ ràng nào giữa hầu hết các ca nhiễm đã được xác nhận. Cũng có một số trường hợp đang được điều tra mà không liên quan đến nam giới đồng tính hoặc song tính. Vi-rút này không nhắm mục tiêu vào người và vì vậy bất kỳ tiếp xúc kéo dài nào (không nhất thiết là tình dục) đều có thể lây truyền vi-rút. Thêm vào đó, nó có thể sống trong cơ thể động vật, điều này đã từng gây ra những đợt bùng phát dịch bệnh trong quá khứ (gần đây nhất là vào năm 2003 tại Hoa Kỳ).

Giống như nhiều bệnh nhiễm trùng, tác động của bệnh đậu mùa khỉ có thể nặng hơn đối với những người có hệ miễn dịch bị suy yếu. Đối với những người nhiễm HIV không được điều trị hoặc có số lượng tế bào T thấp, có thể xảy ra nhiều biến chứng hơn nếu họ mắc bệnh đậu mùa khỉ. Không có bằng chứng nào cho thấy người nhiễm HIV có lượng vi-rút ở mức không thể phát hiện có nguy cơ bị biến chứng do bệnh đậu mùa khỉ cao hơn người không nhiễm HIV.

Đừng hoảng sợ, nhưng bạn nên lưu ý. Xem xét tất cả mọi điều, đây là một loại vi-rút hiếm và không nghiêm trọng (có nghĩa là bạn khó có khả năng phải nhập viện) trong hầu hết các trường hợp. Hãy cảnh giác và nói với bác sĩ hoặc đơn vị y tế công cộng địa phương của bạn về bất kỳ triệu chứng nào bạn có thì có thể giúp làm chậm sự lây lan của nó. Ngay cả khi bạn nhiễm bệnh nhẹ, vẫn có những người trong cộng đồng của chúng ta có hệ miễn dịch bị suy yếu dẫn đến diễn biến bệnh phức tạp hơn.

Nếu bạn thấy một báo cáo về bệnh đậu mùa khỉ liên quan đến một địa điểm cụ thể (như câu lạc bộ, quán bar hoặc nhà tắm tập thể) mà bạn đã ở đó, hãy nghĩ về những việc bạn đã làm ở đó và liệu bạn có tiếp xúc gần với người khác hay không.

Các Đơn vị của Cơ quan Y tế Công cộng ở Ontario đang thực hiện truy vết tiếp xúc đối với các trường hợp có thể xảy ra trong tỉnh và liên hệ trực tiếp với họ. Nhưng trong thời gian tới, có lẽ tốt nhất là mọi người nên lưu ý tới những người họ đã tiếp xúc gần (ví dụ như hôn, quan hệ tình dục hoặc khỏa thân khi ở cạnh người đó) và chủ động liên hệ với họ nếu bạn có các triệu chứng hoặc có một ca nhiễm được xác nhận. Tương tự đối với bất kỳ địa điểm nào bạn đã đến trong ba tuần qua, trong trường hợp bạn đã hôn, uống chung đồ uống với hoặc quan hệ tình dục với người khác mà bạn không thể liên hệ trực tiếp.

Tại Ontario, Giám đốc Y tế (Chief Medical Officer of Health) đã yêu cầu tất cả các chuyên gia chăm sóc sức khỏe phải báo cáo bất kỳ trường hợp nghi ngờ hoặc xác nhận nào về bệnh đậu mùa khỉ cho CMOH và Cơ quan Y tế Công cộng Ontario.